Openwater zwemmen in koud water. Wel of geen goed idee?
Openwater zwemmen in koud water. Wel of geen goed idee?
Kan ik in de winter of na- / voorseizoen gaan zwemmen in open water? Het kan zo verleidelijk lijken dat koude water. Toch even je meters maken. Opfrissen. Goed voor je immuunsysteem. Even met je hoofd onderwater en de boel de boel laten.
Maar het is niet zo eenvoudig om in deze koudere periode te starten met openwater zwemmen. In deze blog wil ik je meenemen in de aandachtspunten die komen kijken bij openwater zwemmen bij lage temperaturen.
Risico’s ongetraind openwater zwemmen in koud water
De temperatuur van buitenwater
Eigenlijk totdat het water buiten 12/14 graden is, is het niet aan te raden om voor ongetrainde openwaterzwemmers naar buiten te gaan. Ook niet met wetsuit. Het kan wel, maar je moet dit opbouwen. En met dat opbouwen start je vanuit de warmere periodes.
Er zijn genoeg zwemmers die wel buitenzwemmen, zelfs zonder pak. Zoals ijszwemmers of doorgetrainde openwater zwemmers. Let wel, dit zijn getrainde openwater zwemmers. Zij hebben dit door het jaar (of jaren) heen opgebouwd en trainen dit een heel jaar door.
Warm blijven en worden – De grootste uitdaging
De grootste uitdaging is warm blijven. En dat kost veel energie. Warm blijven tijdens het zwemmen, maar vooral ook erna om weer op te warmen. Dit gaat ten koste van je weerstand. Als je lichaam namelijk veel energie nodig heeft om weer op temperatuur te komen en te herstellen, heeft je lichaam minder energie over voor andere zaken. Dat maakt je wat vatbaarder voor ziektes (voor ongetrainde zwemmers dan, voor getrainde zwemmers is dat anders).
Overige risico’s: Kramp & Onderkoeling
Maar ook kramp of onderkoeling zijn risico’s van nu. Dus ondanks dat het super verleidelijk is, kunnen zwembadzwemmers toch echt beter nog even wachten tot het water minimaal 12 of 15 graden is. Ook met wetsuit.
Wil je toch zwemmen in koud water? 5 aandachtspunten
Kun je toch niet wachten? Ben je goed getraind. En wil je toch graag zwemmen in koud water? Houd dan rekening met het volgende 5 belangrijke aandachtspunten:
1. Veiligheid voor alles – Controleer de verwachte omstandigheden
Ga nooit alleen! Controleer voordat je gaat de watertemperatuur. Dit kan via de website:
https://waterinfo.rws.nl/#!/kaart/watertemperatuur
Maar neem ook andere weerapp mee in je voorbereiding. Onweer is het grootste gevaar voor openwater zwemmen. Dan wil je zeker niet in het water liggen. Bereid je dus goed voor op de weersomstandigheden.
Voor onervaren openwater zwemmers kan het een goed idee zijn om ook nog een thermometer mee te nemen. En de temperatuur ter plaatse ook nog zelf te controleren. De watertemperatuur kan met wind, regen en/of nachtvorst heel erg hard dalen en dan is het slimmer om er korter in te gaan.
2. Ga nooit alleen
Ga nooit alleen. Ga altijd met een zwembuddy. Of iemand die je van de kant in de gaten houdt. Neem ook een zwemboei mee. Deze zijn niet zo duur in de aanschaf en kunnen levensreddend zijn. Zorg ervoor dat de boei dus voldoende drijfvermogen voor je heeft.
Of lees de blog: Zwemboei openwater; boeiuh of boeiend?
3. Gebruik eventueel een wetsuit
IJszwemmers zwemmen gewoon in badkleding. En de doorgewinterde getrainde openwater zwemmer ook. Maar voor de meeste van ons is een wetsuit toch wel een goede investering. Het helpt in je warm houden (en is ook nog ondersteunend in de ligging). Let wel op dat je een speciaal openwater wetsuit aanschaft. De surfwetsuits zijn onvoldoende geschikt. Deze zijn namelijk overal evendik en beperken daardoor de bewegingsvrijheid bij met name je armen. Een openwater zwemmen wetsuit is op die plekken juist wat dunner zodat je optimaal kunt zwemmen.
Los van een wetsuit, kun je nog meer hulpmiddelen kopen die helpen in het warm blijven, zoals neopreen handschoenen, neopreen
Neopreen accessoires
4. Bouw het op
Bouw het openwaterzwemmen in koud water op. Hou het kort (begin met 1 max 2 minuten). Als je lichaam het koude water ingaat krijg je fysiek een korte stress reactie, Focus dan op je ademhaling. Creëer een constante ademhaling en probeer naar je navel toe te ademhalen zodat je de optimale zuurstof creëert. Accepteer de kou in plaats van dat je ertegen vecht.
Je uiteindes, voeten en handen zullen het koudst aanvoelen. Je lichaam stoot de extremiteiten af daarom zullen je benen, armen stijf aanvoelen. Je bloedtoevoer gaat naar je core van je lichamen, je lichaam houdt je vitale organen warm. Blijf luisteren naar je lichaam en bouw het stapje voor stapje wat langer op.
5. Let op je voeding – neem iets warms mee
Het proces erna dus weer opwarmen na het zwemmen kost de meeste energie. Dus eet ruim voldoende en let goed op je voeding. Drink ook iets warms direct na het openwater zwemmen. Neem dus een thermoskan met thee of koffie mee.
Voordelen zwemmen in koud water
Openwater zwemmen in koud water is wel degelijk heel goed voor je. Uiteindelijk versterkt het namelijk je immuunsysteem. Je lichaam wordt sterker. Het werkt ontstekingsremmend, en zorgt voor een betere doorbloeding. Er vindt een toename in endorfine en adrenaline. En de kou bevordert de serotonine aanmaak. Onze geluk hormonen. Het kan dus super lekker zijn en het heeft absoluut voordelen.
Maar bouw het rustig op en blijf het trainen.
(Deze blog is geschreven in samenwerking met Susan Houbraken – Frisse Duik. Fanatiek openwater zwemmer. Susan schreef tevens een boek: BUITEN ZWEMMEN een FrisseDuik in natuurwater. Daarnaast geeft ze trainingen om heel de winter door te zwemmen.
Vind je dit artikel leuk en wil je ons op een makkelijke manier steunen?
In sommige artikelen maken we gebruik van affiliate links.
Als jij iets via zo’n linkje koopt, ontvang ik een kleine commissie.
Dat kost jou niets, maar zorgt er wel voor dat wij content kunnen blijven maken
en de website kunnen onderhouden.
21 Responses
Wat is getraind. We zijn met z’n n vieren van de zomer gestart. Nu zijn er 3 afgehaakt. Het gekke is dat de kou me niet zo heel veel doet. Natuurlijk zwem ik niet te ver en blijf aan de kant zwemmen. Natuurlijk is het kouder en focus ik me meer op ademhaling. Vandaag met 11 graden water en 14 graden buiten temperatuur was het toch lekker. Niet meer dan 15 minuten. Nee, geen stoerdoenerij.
Wat lekker! Als het zo goed gaat, lekker van genieten. Veel succes!
Heerlijk 5 minuten gezwommen bij 13 c , maar het fijnste was mijn fitheid gedurende de dag ,met veel meer energie als anders gewerkt en blij tussen de oortjes 27 , 10 ,2020
Hi Johan, Dat hoor ik inderdaad regelmatig terug, dat het een enorme energie boost geeft. Bedankt voor je reactie!
Wat een energie weer vandaag na het zwemmen. Misschien maar 150meter gezwommen daarna 20 minuten op de crosstrainer en 10km gelopen. Vanaf nog eens 6. Water van ruim 10 graden
Vandaag weer lekker 35 minuten gezwommen in het Oude Veer, de temperatuur van het water was 7,5 graden, tijdens het zwemmen geen last, alleen daarna heb ik het altijd erg koud. Ik neem wel een fles warm water mee en spoel me daar na afloop mee af.
Ook ik zwem al jaren buiten, ook in de winter. Dit jaar tot nog toe bijna elke dag. Jij bent 35 min. Ingeborg. Ik neem aan dat dat wel met pak gaat?
Ik ben sinds enkele weken aan het zwemmen in open water. Ik heb het de hele zomer door gedaan en zwem al sinds kinds af aan wanneer het kan en vooral buiten. Ik probeer me goed te informeren over wat wel en niet kan. Dus dank voor dit artikel.
Kan ik ergens meer en uitgebreide literatuur vinden? Ik probeer een vriendin mee te overtuigen die ook heel graag zwemt maar zij maakt zich zorgen over de minimum temperatuur wanneer je het kan doen. Hoe koud mag het water minimum (of max? ) zijn.
In België denk ik niet dat je kan achterhalen wat de temperatuur van het water is. Ook is het helaas vaak verboden om te zwemmen zonder redders…
Hi delphine,
Er gelden geen bijzondere regels (in Nederland tenminste). Belangrijk is om het goed om te bouwen en heel goed naar je lichaam te luisteren. Liever te kort, dan te lang. Vooral het opwarmen kost aardig wat energie. De meeste zwemmers kopen zelf een thermometer om het water te meten. Zo heb je een idee van de watertemperatuur.
Tip van een surfer : neem een zwemboei mee en doe een felgekleurde badmuts op! Gisteren op Zandvoort (zeewater 5 graden, buiten net boven vriespunt) samen met een supper een dame uit zee gehaald. Was in een mui gekomen en op weg naar Engeland….we hoorden wat geroep maar mevrouw was amper te zien! Een fluitje is misschien ook geen gek idee als je in je eentje besluit te gaan zwemmen. Maar val op! Dit had geen 10 minuten langer moeten duren …
Hi Ed,
Goed dat je dat nog even benoemd. Eigenlijk is inderdaad de regel dat je altijd een zwemboei meeneemt (plus felle badmuts). Helaas zijn er nog steeds mensen die dat toch niet doen.
Wat goed dat je deze mevrouw nog hebt kunnen redden!
Groet, Melissa
Tip; zoveel minuten in het water als de temperatuur van het zwemwater.
Net voor het eerst in het open water gedipt.
Elke dag ietsje langer. Ik vond het zalig!!
Heerlijk! Geniet ervan!
Hallo Melissa, naast gezondheid en samenzijn wens ik je veel watergenoegen dit nieuwe jaar..
Dankjewel voor de nuttige, gezellig geschreven informatie ( geldt ook voor de reacties van lezers/ zwemmers).
Op 1 januari 2022 deelgenomen aan “duik” in het Gooimeer ( Almere Haven) en zo enthousiast dat ik dat vanmorgen om 08.15 uur weer heb gedaan ( groepsverband).
Doe dat wel héél voorzichtig gedoseerd met rustige start.
( sprankelen over rug en ledematen met washandje). Een plons in ijskoud water kan vanwege dat wat bloedvaten doen direct na zo’n plons gevaarlijk zijn als je in het hoofd een aneurysma hebt in een bloedvat. Dat heb ik ervaren in 2003. Een hersenbloeding
(SAB ) was het gevolg. Wist uiteraard niet dat ik zo’n zwakke plek had in mijn hoofd. Na operatie goed hersteld…
Om die reden ben ik extra trots op mezelf dat ik me niet langer laat regeren door angst en gewoon lekker rustig mag genieten…
NB. koud douchen doe ik al een tijdje…
groetjes, Mini
Wat een verhaal! Super mooi om dit te lezen. Heel veel plezier en genieten!
Ik zwem nu sinds augustus buiten en douche koud af. Het gaat prima en ik bewaak mijn grenzen. Toch valt het mij op dat ik de laatste tijd bijna iedere dag wat hoofdpijn ervaar. Geen bonkende maar toch licht aanwezig. Herkent iemand dat?
Hi Linda, altijd lastig te zeggen uiteraard. Maar het kan komen doordat je bloeddruk wat stijgt door de kou. Door de kou gaan je aderen zich verder samentrekken, wat de bloeddruk wat verhoogt. Dit kan een oorzaak zijn. Maar bij twijfel altijd een huisarts raadplegen, of een paar dagen niet doen en kijken of het dan wegtrekt.
Hoi! ik lees hier dat mensen energie krijgen van te zwemmen in dat koude water. Wel, ik ook de eerste uren na het zwemmen. Maar als ik in de voormiddag een 20 tal minuten zwem in een temperatuur van nu 14graden, ervaar ik in de namiddag toch een serieuze energiedip. Meer dan toen het water nog warmer (+20gr) was.
Dag, ik ben sinds een maand of 2 aan het zwemmen in de Bergse Voorplas. Gisteren nog ongeveer 1/2 uur, heerlijk! Wel in volle neopreen uitrusting. Tot nog toe ben ik alleen (wel met boei en fluit). Weten jullie een goede site of forum om een zwem buddy te vinden?
Hi, wat heerlijk! Een goede website weet ik niet, maar deze Facebook groep is wel erg actief: ‘Open water Swimming Nederland’ https://www.facebook.com/groups/1635860790031001. Wellicht kun je daar aansluiting vinden met iemand.
Er is regelmatig een oproep. Veel succes!