Winterzwemmen

Winterzwemmen is eigenlijk niets meer dan dat je in de wintermaanden doorzwemt in buitenwater. Over het algemeen geldt het als IJszwemmen als de watertemperatuur onder de 5 graden is. In de praktijk zien we winterzwemmen vooral als zwemmen in openwater in de koude maanden, van oktober tot +/- maart.

Winterzwemmen is er in vele vormen en maten. Van mensen die dippen in koud water, tot aan fanatieke zwemmers die vele zwemmeters in koud water afleggen. Uiteindelijk is het enige belangrijke om te doen wat jij wilt en waar jij je goed bij voelt.

Lees ook: Openwater zwemmen in koud water. Wel of geen goed idee?

Tips winterzwemmen

Wil je graag starten met winterzwemmen? Bereid je dan goed voor. Ook al is de essentie simpel, dan nog is het zeker niet helemaal risicovrij als je nog ongetraind bent. Het aller allerbelangrijkste is om altijd goed naar je eigen lichaam te luisteren. Verder kunnen de volgende tips je helpen:

Ga niet alleen, zeker niet als startende winterzwemmer. Maar ook al ben je wel getraind het is altijd beter om samen te gaan.
Luister ten alle tijden naar je eigen lichaam. Voelt het niet meer goed, voel je je onwel, stop dan direct.
Let op: Luister naar je eigen lichaam is niet altijd even eenvoudig. Onderkoeling gaat langzaam en zelf herken je niet altijd de signalen. Signalen van onderkoeling zijn naast blauwe lippen, ook het trager werken van ledematen. Ga je bijvoorbeeld veel langzamer zwemmen, dan kan dit al een teken zijn. Controleer bij twijfel ook of je gevoel in vingers en tenen nog aanwezig zijn. Om deze reden is samen zwemmen ook altijd aan te raden. Bij voorkeur met iemand die jou als zwemmer kent, zodat een verschil in gedrag opvalt. Beter korter zwemmen, dan tot het maximale proberen te gaan.
Start met koude training thuis onder de douche. Zodat je je eigen lichaam alvast leert kennen hoe het reageert op koud water.
Kies een veilige plek. Dat kan een koudwaterbad zijn in de tuin, of een openwater plek waar je rustig in kunt lopen. Duik in ieder geval nooit zo ineens koud water in.
Bereid je voor. Zorg dat je droge (warme) kleding hebt voor erna. En een thermoskan met warm drinken. Je kerntemperatuur warmt sneller op met warm drinken.
Blijf rustig. Focus op je ademhaling. Neem de tijd, ga op je eigen tempo en blijf ten alle tijden rustig. Het gaat niet om het aantal minuten of de afstand, maar gewoon je eigen tempo en ontspanning.
Zorg ervoor dat je hoofd niet te koud wordt. Draag een muts, een warme badmuts of eventueel nog andere (neopreen) kledingstukken om je te helpen in het winterzwemmen.

Winterzwemmen gezond

De voordelen van koud water, koude training en dus ook winterzwemmen krijgt steeds meer algemene bekendheid. Waar men vroeger (en nog steeds) wel vaak dacht dat je ziek wordt van kou. De alom bekende ‘pas op, zometeen vat je nog kou’, is al jaren bekend dat dit eigenlijk niet geldt. Je wordt ziek van virussen of bacteriën, niet van kou op zich.

Kou heeft juist veel gezondheidsvoordelen. Zo komt er endorfine vrij, het gelukshormoon wat ook nog pijnstillend werkt. Verder verbetert koud water de doorbloeding / bloedcirculatie. En tot slot wordt je immuunsysteem sterker. Door het koude water moet deze harder gaan werken, waardoor het sterker wordt en je daardoor juist minder vaak ziek wordt (al is dat laatste nog een beetje discutabel, wetenschappelijk gezien het bewijs niet heel hard). Toch ervaren veel ijszwemmers dat ze zich gezonder, fitter en mentaal sterker voelen. En uiteindelijk gaat het om jou. Hoe jij je erbij voelt.

Rillen na het zwemmen

Het rillen als je eenmaal uit het koude water komt wordt ook wel de ‘after drop’ genoemd. Je bent dan al warm aangekleed, maar dan ineens krijg je het pas echt koud. En start je lichaam met rillen. Door het koude water verkleinen je bloedvaten om de kerntemperatuur van je lichaam op peil te houden. Op het moment dat je bloedvaten zich weer gaan verwijden gaat het koude bloed je lichaamstemperatuur nog verder naar beneden halen. Met als gevolg het rillen. Warm daarom langzaam op. Bijvoorkeur met het drinken van een warme drank. Spring in ieder geval niet gelijk onder een hete douche, dat vindt je bloeddruk dan weer niet zo leuk. Die overgang is veel te heftig.

Risico’s winterzwemmen

Niets is zonder risico’s en als het gaat om winterzwemmen is het grootste risico ook vrij duidelijk. Je kunt onderkoeld raken. In het aller extreemste geval kun je je bewustzijn verliezen of een hartstilstand krijgen. Maar let wel, dit zijn echt de extreme uitzonderingen. Met rustig opbouwen, jezelf de tijd gunnen en niet alleen gaan, kun je de meeste risico’s goed beheersen.

Winterzwemmen boek

Veel gestelde vragen winterzwemmen

Hoe begin je met winterzwemmen?

Het beste is om te starten direct na de zomer, zodat je rustig went aan het afkoelende water. Je start dus nog met 'warm' water en leert met de tijd mee te gaan met de watertemperatuur. Ga hiervoor +/- 2keer per week in het koude water, zodat je rustig meebeweegt met de temperatuurdaling.

Lukt dit niet, dan kun je ook prima in het koude seizoen beginnen. Doe het hoe dan ook heel rustig aan. En ga niet alleen.

Hoe vaak per week winterzwemmen?

Daar is geen standaard antwoord op. Je kunt zo vaak winterzwemmen als je wilt. Mits je het maar rustig opbouwt en goed luistert naar je lichaam. Je weerstand wordt verbetert als je gemiddeld zo'n twee tot drie keer week aan winterzwemmen doet.

Waar kun je in de winter zwemmen?

Dit kan in openwater, of thuis in een koude bad / douche. Binnen of buiten, zoals het bekende ijsbad.

Hoe lang kan je in koud water?

Dat is afhankelijk van je eigen opbouw en persoonlijke wensen. Er is geen standaard richtlijn. Bouw het altijd rustig op en luister goed aan je lichaam. Het kan variëren van enkele seconden tot een paar minuten.